Βόρεια Εύβοια
Λίμνη:
Νίκος Τσιφόρος : Μια φωτογραφία με «ανατρεπτική ματιά»
Γράφει ο Δημήτρης Αποστόλου - « Ελύμνιος »
« Λίγο κλειστός μου φαίνεται! »...είπε η κόρη μου, σαν την ρώτησα να αναγνωρίσει στο εκπαιδευόμενο ναυτάκι της φωτογραφίας, τον μακαρίτη Νίκο Τσιφόρο!.. « Έεε! απάντησα...είχε κι΄αυτός - όπως έλεγε - τα δικά του! »... ( εννοώντας κι΄οι δυό μας με το « κλειστός »... τον λίγο μοναχικό χαρακτήρα )...
Η φωτό...
« Άσπρη, μαύρη η φωτογραφία...» κατά το γνωστό τραγουδάκι του Κηλαηδόνη - « που ΄χε το χαμόγελο μισό »... γνωστοποιήθηκε προσφάτως σε ΄μένα από φιλική ιστοσελίδα μ΄ένα ενδιαφέρον σύντομο αφιέρωμα στον αλησμόνητο Νίκο Τσιφόρο... σαν « Το παλιόπαιδο το ατίθασο! » - ερανιστικό κείμενο άλλης ιστοσελίδας, δημοσιευμένο διαδικτυακά ( μετά της φωτογραφίας ) - τέλος καλοκαιριού. Και το μεν συνοπτικό σκιαγράφημα ( αλήθεια! πόσα - και πως - να τα συνοψίσεις απ΄το τεράστιο έργο του! )...υπήρξε όμορφο αφιέρωμα - δίχως αντίρρηση... Η φωτό όμως - απ΄ό,τι ανίχνευσα ιντερνετικά - ξεσήκωσε θύελλα αμφιβολιών κι΄αντιδράσεων!.. Παρατηρείστε κι΄εσείς λοιπόν τώρα, κάπως προσεκτικότερα την φωτογραφία ...και προσπαθείστε να ΄βγάλετε πλέον τα δικά σας κριτικά συμπεράσματα... Αυτό έκανα κι΄εγώ - και να πάλι που η μανία της έρευνας με ώθησε ξανά στα ερημικά μονοπάτια της ιστοριοδιφίας!.. ( Γιατί τα λέω « ερημικά; »... Μα μου το ΄χε αφήσει « χαριστείο προικώο », ο αείμνηστος Δάσκαλός μου Γιώργος Παπαστάμος!.. « Ξέρεις Ελύμνιε τι είναι ο χώρος μας;.. Ερημιά!..ερημιά!..»...Και να δείτε που ο Αγιαννιώτης ελλόγιμος, είχε εξ΄εμπειρίας δικής του, τα έρμα τα δίκια του! )...
Μια σωρεία αμφιβολίες!..
Μέσα από 274 σχόλια αναγνωστών του προ-αναφερθέντος δημοσιεύματος ( σημ. στοιχεία παρέχω στις υστερογραφικές Σημειώσεις μου ), σταχυολόγησα πλήθος ενστάσεων - ως προς την γνησιότητα, ή πιστότητα της φωτογραφίας και μόνον - ωστόσο εδώ δεν παραθέτω ( για ευνόητους λόγους υπερβολής )... παρά μόνον μερικές απ΄αυτές - και δη, τις πιο πειστικές...
Φωτό, εντελώς άσχετη - Ωραίο ρολογάκι digital ( ψηφιακό ) - Βιτρίνες με σύγχρονη τζαμαρία και φώτα φθορίου - Στυλός ( μαρκαδοράκι ) - Λογότυπο του ΙΚΑ στα πίσω - Ρολόι Casio τοποθετημένο με photoshop - Κάτι δεν πάει καλά με την φωτογραφία - Ο εικονιζόμενος ( « Τσιφόρος? » ) time traveler? ( χρονοταξιδιώτης;..) - Φωτογραφία απάτη - Πίσω γυναίκες ( τότε ) με παντελόνια;.. - Κατάστημα ( τότε ) υπερμοντέρνο;..- Τεχνητή νοημοσύνη στο έπακρο!..- Η φωτό δεν είναι γνήσια - Ο Κος της φωτό δεν μπορεί να έχει σχέση με τον υπηρετούντα τότε Τσιφόρο του Μεσοπόλεμου ( δεκαετία ΄30 ) - Φωτό πειραγμένη - Φωτό γενικώς επεξεργασμένη - Η φωτό είναι ΑΙ - Με στολή αγγαρείας εκπαιδευόμενος ναύτης έξω στην πόλη!..μα θα τον μπουζούριαζε το Μεικτό της ΕΣΑ μέσα σε 5΄!..- Η ζώνη και η αγγράφα δεν είναι της εποχής του Μεσοπολεμικού Τσιφόρου - Η φωτό δείχνει εποχή του ΄60 ή ΄70 ή και ΄80... ( Ο Τσιφόρος υπηρέτησε πολύ ενωρίτερα - προς το τέλος Μεσοπολέμου - κι΄ως τον Β΄Παγκόσμιο )...και άλλα κ.α...παραλειπόμενα...
« Κ.Ε. ΠΑΛΑΣΚΑΣ »
Αλήθεια ποιός είναι ο εικονιζόμενος με το Σιβυλλικό ( « κλειστό » ) χαμόγελο ( ωσάν εκείνο το αινιγματικό της Μόνα Λίζας - Τζιοκόντας;)... Αλήθεια ποιός φόρεσε πηλίσκο του νεοσύλλεκτου ναύτη στον δήθεν υπηρετούντα στο Πολεμικό Ναυτικό « Νίκο Τσιφόρο; » - και μάλιστα με την Κορδέλα του Κέντρου Εκπαιδεύσεως ΠΑΛΑΣΚΑ; Το Κέντρο αυτό οργανώθηκε το 1953 ( κάποιοι το αναφέρουν έστω το ΄48 ) - αλλά όπως και να ΄χει - ο Τσιφόρος υπηρέτησε την θητεία του πολύ ενωρίτερα - στις αρχές της δεκαετίας ’30 ως και τον πόλεμο του ΄40!..
« Τι να τα κάνουμε τα μπλε, την παλιο-κολαρίνα
καλύτερα στο πεζικό όλο στην αγγαρία! »...
Έτσι - ξεκάρφωτα - θυμήθηκα ( απ΄την μάνα μου ) ένα αυτοσχέδιο λιανοτράγουδο των εν αγγαρία φαντάρων του τραγικού τότε εμφύλιου πόλεμου...όταν στρατωνισμένοι στο επιταγμένο μητρικό μας σπίτι στον Αη-Μελέτη, κυνηγούσαν να πιάσουν - « αδερφοφάδες » - τον άμοιρο Καπετάνιο του Δ.Σ.Ε. της Ευβοίας Γιώργο Βλαχούτσικο... Θα μου πείτε τώρα...πως τούτο σχετίζεται με το θέμα του « ναύτη Τσιφόρου! »... Καμιά σχέση!.. Επίτηδες το ΄βαλα - σαν άνοστο παραλληλισμό!.. Γιατί καμιά δεν υπήρξε ποτέ σχέση του Νίκου Τσιφόρου με το Πολεμικό Ναυτικό!.. Με το Εμπορικό ίσως. Ποτέ όμως με την Στρατιωτική του θητεία!.. Και αν έμπαιναν στον κόπο να ψάξουν οι ποιήσαντες τον πλασματικό « ναύτη Νίκο Τσιφόρο », ή οι πληθωρικοί συμπαθείς σχολιαστές, ή τέλος πάντων οι όσοι τυχόν απορήσαντες κι΄ερευνήσαντες... θα έπρεπε να ανατρέξουν στην « Ιστορία ενός βλάκα » ( όπου κι΄εγώ, ως « βλαξ », ο ίδιος ανέτρεξα ( στοιχεία παρέχω στις υστερόγραφες σημειώσεις ), κι΄εκεί θα βρεί αδιάσειστη την πλέρια αλήθεια - σ΄ένα « βλακώδες » αυτοβιογράφημα του ίδιου του συγγραφέα Νίκου Τσιφόρου!..
Σπαράγματα μεν - τεκμήρια δε!...
«...την Αλβανία, έφαγα όλο το λούκι στην πρώτη γραμμή, 33 Σύνταγμα Φλωρίνης, 6ος Λόχος πολυβόλων και μάλιστα ένα μήνα πριν στο βουνό μετακληθείς προς μετεκπαίδευσιν καθ΄ό κλάσεως 1932 Α... Το 1933 με αναβολή λόγω σπουδών ( σημ. Νομικής ) πήγα να υπηρετήσω κληρωτός... και ρίχτηκα στο 34 Σύνταγμα Πεζικού, 11ος Λόχος ειδικοτήτων...Δεν ήθελα και κατάφερα να μην πάω στη Σχολή Εφέδρων ( σημ. Αξ/κων ) που τότε ήτανε στην Χαλκίδα...Στο Στρατό ήμουνα πολύ καλά και πέρασα όλη την θητεία μου χωρίς να τιμωρηθώ ούτε για 24ων ωρών κράτηση...Μετά έγινα Γραμματεύς του Αξ/κού Εκπαιδεύσεως...πήρα το Απολυτήριό μου με διαγωγήν Κοσμιοτάτην και βγήκα στη ζωή! »...
Αλήθεια! Βλέπει κανένας εδώ τον « ναύτη του ΠΑΛΑΣΚΑ; »...
Κι΄άλλοι - στον πληθυντικό Νικολάκηδες!..
« Να μιλάς στον πληθυντικό ( μου ΄πε ο φίλος μου Τιμολέων )...είναι ευγενές! »... κι΄εγώ είπα : « Για σας ρε Τιμολέοντες! »... ( από παλιό χρονογράφημα στο « Ρομάντζο » του Ν.Τ. - « Ιστορίες που γράφει η ζωή » ).
Έτσι - εκτός από τον ευγενή πληθυντικό των « Τιμολεόντων! » - ο ίδιος εξωθεί και στην αναζήτηση των όσων άλλων Τσιφορικών Νικολάκηδων - αν μη τι άλλο - προς πλήρη ταυτοποίηση, ή τελεία απόρριψη του « Τσιφορικού » φωτογραφηθέντος ποτε... ναύτου!..
Μεγαλοφαρίτικη του παρελθόντος οικογένεια της Λίμνης τούτοι οι Τσιφοραίοι, με περιουσίες και υποστατικά, αναδείξαν « στελέχη - παράγοντες » της οικονομικής και πολιτικής ζωής - και εν γένει διακριτά μέλη της κοινωνίας του τόπου. Ανάμεσά τους εντοπίζονται δύο Νικόλαοι, ήτοι :
Ο Νικόλαος ( Γεωργίου Πανταζή )Τσιφόρος ( ιδιοκτήτης εκ πατρός της άλλοτε μητροπολιτικής Εκκλησίας του ύπερθεν μεσαιωνικού Ελυμνίου - της γνωστής « Παναγιάς » )... πατέρας του Βασιλείου Τσιφόρου υιού - πατρός του συγγραφέα - ήτοι...ο παλαιός Νικόλαος... πάππος του νεωτέρου Νίκου Τσιφόρου - του συγγραφέα... Και φυσικά ο πάππος Νικόλαος της Οθωνικής ( ή λίγο μετά ) περιόδου, αποκλείεται - ασυζητητί - της ταυτότητας του φωτογραφιζόμενου ναύτη...
Ο Νικόλαος ( πάλι ) Γεωργίου Τσιφόρος ( 1907-2001 ) - πρώτος εξάδελφος ( και σχεδόν συνομήλικος ) του συγγραφέα, μπορεί ίσως αυτός να υπηρέτησε στο ναυτικό. Ωστόσο κι΄αυτός αποκλείεται, αφού θα ΄ταν στο μεσοπόλεμο...
Θα μπορούσε - ίσως - να ΄ναι κάποιος νεώτερος και μεταγενέστερος που αγνοώ - πάντως δεν θα ΄ταν ο συγγραφέας!..
« Να σας δώσω ποδήλατο!..»
Έ! ρε και τι θα ΄λεγε ο χαρακτήρας που δεν επεδίωξε ποτέ διακρίσεις!.. Ο άνθρωπος που δεν κάθησε ποτέ στις θεατρικές Πλατείες, παρά χωνόταν αθόρυβα και σεμνά πίσω στα παρασκήνια!.. Ο διανοούμενος που δεν απέσπασε ποτέ εύσημα και τιμές...παρά συχνά πικρές κριτικές - στερεότυπα του κατεστημένου!.. Ο λαογράφος της μαγκιάς κι΄ο ηθογράφος του λαουντζίκου...που αγαπήθηκε όμως - και αγαπιέται ως τα σήμερα δηλαδή - απ΄τους απλοϊκούς του « ανθρώπους ( ίσαμε ) τ΄ανθρωπάκια του! »...και τούτο του φτάνει!.. Αυτός που απαξίωσε τις προβολές, τις προτομές, και τα κάθε λογίς μαρμαρώματα!..Έ! ρε και τι θα ΄λεγε... πρώτα για ΄κείνη την δόλια την προτομή του στην Λίμνη - που καν΄δεν του μοιάζει!.. Και την « φωτογραφία του ( τώρα ) στο ναυτικό » που ανέκφραστα μας κοιτάζει!..
« Βρείτε μου μια σωστή ρε παιδιά!.. μια σωστή!.. και να σας δώσω ποδήλατο! »...
Δ.Α. « Ελύμνιος »
Σημειώσεις :
Το δημοσίευμα πληροφορήθηκα από το fb. Της φίλης Δάφνης Καπετανάκη - 28 Αυγ.΄25, ερανισμένο ομοίως από το όμορφο αφιέρωμα του fb. Γιώργος Λίγγρης 27 Αυγ. ΄25.
Για την θητεία του Ν.Τ. στο πεζικό, βλέπε : « Νίκος Τσιφόρος - Ο Γκιούλιβερ στη χώρα των Γιγάντων - Ο Γκιούλιβερ στη χώρα των Νάνων » - Η ιστορία ενός βλάκα, σ. 113, Εκδ. Ερμής ΕΠΕ 1982.
Από τα οστεοφυλάκια των Τσιφοραίων της Λίμνης, πίσω του Ιερού της Εκκλησίας της « Παναγιάς » - όπου και του συγγραφέα Ν.Τ. - άντλησα χρονολογικές πληροφορίες που διασταύρωσα μετά άλλων Αρχειακών.
Το πρόσφυμα του Τίτλου «...με ανατρεπτική ματιά », ερανίσθηκα ( γιατί μ΄άρεσε ιδιαίτερα ) από το έργο του Χάρη Κουτελάκη « Αιγαίο και Χάρτες με ανατρεπτική ματιά » εκδ.Ερίννη - 2008.
elymnios
