Παγκόσμια Ημέρα Γέλιου - Χαρά, μια πράξη θάρρους
Για τη χαρά που αξίζει να θυμόμαστε κάθε μέρα Την πρώτη Κυριακή του Μαΐου, ο κόσμος γελά λίγο πιο συνειδητά. Η Παγκόσμια Ημέρα Γέλιου δεν είναι απλώς μια αφορμή για να ακουστούν χαμόγελα – είναι μια παγκόσμια υπενθύμιση ότι το γέλιο είναι πολύ περισσότερα από μια αντίδραση. Είναι μια στάση ζωής.
Σε μια εποχή που η πίεση, η ταχύτητα και ο φόβος μας τυλίγουν σαν καθημερινός καπνός, το γέλιο έρχεται να καθαρίσει τον αέρα. Δεν είναι αφέλεια – είναι θάρρος. Να μπορείς να σταθείς απέναντι στις δυσκολίες και να βρίσκεις κάτι φωτεινό, κάτι κοινό, κάτι ανθρώπινο, είναι ίσως η πιο αγνή μορφή δύναμης. Το γέλιο ενώνει. Κάνει τον ξένο φίλο, τον φόβο μικρότερο, τη ζωή λίγο πιο ανάλαφρη.
Σήμερα, ας δώσουμε στον εαυτό μας την άδεια να γελάσει. Αληθινά, ελεύθερα, χωρίς ντροπή. Με μια παρέα, με τον εαυτό μας, με ένα παιδί, με μια ανάμνηση. Γιατί το γέλιο δεν λύνει όλα τα προβλήματα, αλλά μας θυμίζει ότι μπορούμε ακόμα να ελπίζουμε. Και αυτό είναι κάτι ανεκτίμητο.
Γέλιο – Κυτταρική, πυρηνική ανάγκη ζωής
Υπάρχουν στιγμές που η ζωή βαραίνει. Το καθημερινό άγχος, οι ευθύνες, οι απώλειες – όλα έρχονται σαν κύματα που μας παίρνουν μακριά απ’ τον εαυτό μας. Κι όμως, υπάρχει μια δύναμη που πάντα μας τραβά πίσω, μας φέρνει πιο κοντά στους άλλους, πιο κοντά σε αυτό που είμαστε αληθινά: το γέλιο. Αυτό το απλό, φυσικό, αυθόρμητο πράγμα που συχνά θεωρούμε δεδομένο, είναι το πιο ισχυρό εργαλείο ευζωίας που έχουμε στα χέρια μας.
Πόσες φορές δεν ένιωσα τον κόμπο στον λαιμό να λιώνει από ένα καλό γέλιο… Ίσως να ήταν μια φίλη που είπε κάτι αυθόρμητο, ίσως μια κωμική σκηνή στην τηλεόραση, ή εκείνη η κουβέντα που ξεκίνησε αθώα και κατέληξε σε γέλια μέχρι δακρύων. Δεν έχει σημασία τι ήταν — αυτό που θυμάμαι είναι η ανακούφιση. Εκείνη τη στιγμή που όλα ξαφνικά γίνονται πιο ελαφριά.
Οι φίλοι που σας χαρίζουν τέτοιες στιγμές είναι πολύτιμα στολίδια στη ζωή μας, η “ηλιαχτίδα μου”, το “γέλιο μου” ή “η χαρά της ζωής”, εγώ προσωπικά τις φίλες μου τις φωνάζω και έτσι.
Το γέλιο δεν είναι μόνο μια αντίδραση σε κάτι αστείο. Είναι πράξη ζωής. Κάθε φορά που γελάω, νιώθω ότι κάτι μέσα μου επανασυνδέεται με την ελπίδα. Δεν είναι υπερβολή — είναι επιστημονικό γεγονός: η ψυχολογία μας λέει ότι το γέλιο απελευθερώνει ενδορφίνες, ενισχύει το ανοσοποιητικό μας σύστημα, μειώνει τα επίπεδα στρες. Είναι σαν ένα φυσικό αγχολυτικό, χωρίς παρενέργειες, διαθέσιμο πάντα — αρκεί να του επιτρέψουμε χώρο.
Πέρα από τη βιολογία, υπάρχει και κάτι πολύ ανθρώπινο σ’ αυτή τη πράξη. Όταν γελάμε με κάποιον, τον πλησιάζουμε. Οι κοινωνιολόγοι το ονομάζουν “δεσμός μέσω χιούμορ” και είναι από τα πιο ισχυρά είδη επικοινωνίας. Μέσα από το γέλιο μοιραζόμαστε κάτι αυθεντικό. Χαλαρώνουμε, εκθέτουμε την ευαλωτότητά μας, δηλώνουμε: «Εδώ είμαι, αληθινός».
Αυτό δεν το ζεις μόνο με τους δικούς σου ανθρώπους. Ακόμη και με έναν άγνωστο, ένα κοινό γέλιο μπορεί να δημιουργήσει εκείνη την υπόγεια σύνδεση που λέει «σε καταλαβαίνω, είμαι κι εγώ εδώ». Το έχω ζήσει – σε ουρές αναμονής, σε λεωφορεία, σε απρόβλεπτες στιγμές. Και πάντα με αφήνει με την ίδια γλυκιά επίγευση: πως, ακόμα κι αν όλα μοιάζουν δύσκολα, υπάρχει ένα νήμα που μας ενώνει.
«Η πιο χαμένη απ’ όλες τις μέρες είναι εκείνη που δεν γελάσαμε ούτε μία φορά.»
— Νικολά Σαμφόρ
Η χαρά είναι μια πράξη θάρρους. Ναι, θάρρους. Δεν είναι πάντα εύκολο να την αποδεχτείς. Έχουμε μάθει να φυλαγόμαστε, να λέμε «μην χαρείς πολύ, θα το πληρώσεις». Αλλά η ζωή δεν μετριέται με φόβο – μετριέται με στιγμές. Κι αν έχουμε τη δύναμη να γελάσουμε, ακόμα και μέσα στη ματαιότητα ή τη θλίψη, τότε έχουμε και τη δύναμη να ελπίσουμε ξανά.
Το γέλιο είναι η πιο απλή, αλλά και η πιο γενναία μορφή αντίστασης απέναντι στον φόβο. Όταν γελάμε, διαλύουμε την ένταση, ξεγυμνώνουμε τον τρόμο από τη σοβαροφάνειά του και παίρνουμε για λίγο τον έλεγχο πίσω. Ο φόβος μάς παραλύει, μας φυλακίζει στο «τι θα γίνει αν…». Το γέλιο, από την άλλη, μάς επαναφέρει στο παρόν, εκεί όπου υπάρχει ακόμα χώρος για ελαφρότητα, για επαφή, για ελπίδα. Είναι σαν να λέμε: «Ναι, σε βλέπω, αλλά δεν θα σε αφήσω να με καταπιείς».
Σε σκοτεινές εποχές —είτε προσωπικές είτε συλλογικές— το χιούμορ και το γέλιο δεν είναι πολυτέλειες· είναι εργαλεία επιβίωσης. Όσο κι αν όλα φαίνονται αβέβαια, ένα αληθινό γέλιο μπορεί να γίνει φως. Μπορεί να μη διώχνει τον φόβο εντελώς, αλλά σίγουρα τον μικραίνει. Μας θυμίζει ποιοι είμαστε πίσω από την αγωνία, μας κρατά συνδεδεμένους με τη ζωή, με τον εαυτό μας και με τους άλλους. Το γέλιο μάς δείχνει ότι ακόμα και μέσα στο σκοτάδι, έχουμε φωνή. Και αυτή η φωνή ξέρει να χαμογελά.
Η καθημερινότητα δεν κάνει εύκολη την επαφή μας με τη χαρά. Είναι, όμως, στο χέρι μας να την αναζητήσουμε. Σε μια βόλτα, σε μια απλή αστεία παρατήρηση, σε μια παιδική ανάμνηση που έρχεται ξαφνικά. Και να θυμόμαστε να γελάμε – όχι από υποχρέωση, αλλά σαν αντίσταση στο βάρος της εποχής. Σαν μια εσωτερική επανάσταση που λέει: «Δεν τα παρατάω».
Το ανθρώπινο γέλιο είναι η φωνή της ψυχής μας όταν νιώθει ελεύθερη. Μια πράξη βαθιάς παρουσίας. Δεν έχει πρόγραμμα, δεν ακολουθεί λογική, αλλά έχει θεραπευτική δύναμη. Όταν γελάμε, γινόμαστε για λίγο πιο αθώοι, πιο αυθεντικοί, πιο αληθινοί. Και αυτό είναι ανεκτίμητο.
«Η ανθρωπότητα έχει ένα πραγματικά αποτελεσματικό όπλο – το γέλιο.»
— Mark Twain
Κράτα αυτό το όπλο κοντά σου. Χρησιμοποίησέ το. Χάρισε το και στους άλλους. Γιατί ίσως, στο τέλος της ημέρας, το μόνο που μένει είναι το πόσο αγαπήσαμε, το πόσο μοιραστήκαμε… και το πόσο γελάσαμε.
